Yılbaşında Alınan Toksinlere Dikkat !!
Yeni bir yıl geliyor; hepimiz her yeni ayda hatta her yeni haftanın pazartesisinde kendi kendimize sözler veririz. Ama bu sözlerin en büyüklerini yeni bir yıla girerken veririz. 31 Aralık gecesi saat tam24:00 da mucize olup, o minicik bir saniyede hayatımızın birden değişmesini hayal ederiz. Kendimize büyük sözler veririz. Ve içimizde bunları yerine getirebileceğimiz umudunu taşırız. Bir kısmımız getiririz de!! (ben genelde böyle sözleri tutamayanlardanım ama bu yılbaşı biraz fark yaratmaya niyetliyim. ) Her şeyden önce büyük sözler vermeyelim. Son 1 yıl içinde küçük adımların büyük sonuçlar getirebildiğini yaşayarak çok iyi öğrendim. Eh öyleyse sağlığımla ilgili de küçük adımlar atabilirim. Artık orta yaşlı oldum ne de olsa…büyük hedefler belirleyip hayal kırıklıkları yaşamaktansa küçük başarıların zafer sarhoşluğunu yaşamak hem daha keyifli hem de yeni adımlar için cesaret vericidir.
Bu sene yılbaşı ve kurban bayramı bir araya geldi. Yani 31 aralık gecesi bizi bir kalori bombası bekliyor. Nerede olursak olalım o akşamın kaçınılmaz sonucu yiyecekleri abartmak olacak. Bence bunu şimdiden kabullenelim. Masaya en azından daha az zararlı besinleri koymaya çalışırsak tahribat daha hafif atlatılabilir belki….
Dışarıda yemeğe çıkacaksanız evden çıkmadan önce lütfen bir meyve ya da salata yiyerek yemeğe hafif tok gidin. Yılbaşı yemeğine çok geç saatte başlamamak da alınabilecek başlıca önlemlerden. Saat 22.00'ye kadar yemeği bitirip yeni yılı karşılarken meyve veya çiğ sebzeleri tercih edin. Mezeleri hazırlarken krema ve tereyağı yerine zeytinyağı ve yoğurt kullanın. Masada salatalık, domates, çiğ karnabahar, brokoli ve havuç olsun. Bunları yoğurtlu soslarla tüketmeyi tercih edin. Cips ve kuruyemişi ise mümkünse sofrada bulundurmayın yada en azından sadece tadımlık olarak tüketin. Çok renkli yağsız bir salatayı masada mutlaka bulundurun. Ana yemek olarak et, tavuk veya hindinin yağsız kısımlarından ve yalnızca bir tanesi seçilerek yenilmelidir. Et cinslerini karıştırmayın. Pilav yenilecekse ekmekten fedakarlık edilebilmelidir. Tatlı yerine meyve tabağı yada meyve salatası ile dondurma tercih edilmelidir. Ama tatlıdan fedakarlık edemeyenlerdenseniz en azından kabak veya ayva tatlısı (tabii ki kaymaksız!!) ya da sütlü tatlılarla ile yetinmeye çalışın. Yemeklerimizle beraber aldığımız alkolün boş enerji kaynakları olduğunu hatırlayıp yemekle beraber içilen 1-2 kadeh şarapla yetinmeye çalışalım. Yada taze sıkılmış meyve suları ile birlikte votka veya cin en azından geceye vitamin kokteyli ekleme şansını verdiği için daha yararlı olabilir, hatırlamaya çalışalım. Hele içkileri karıştırmak gibi bir hataya lütfen bu yılbaşı hiç düşmeyelim. Fazla alkol aldığınızı hissediyorsanız, çakırkeyif sınırını aştıysanız, sirkeyle karışık bir çorba veya salata sizi kendinize getirmeye kahveden daha fazla yardımcıdır bunu da akılda tutmaya çalışın J
Yeni yılın ilk günü akşamdan kalma olarak uyanırsak ağrı kesiciler veya yine alkol alma gibi hataları yapmak yerine bitkisel destekleri öne geçirin. Bol bol içilecek adaçayı ve yeşil çay vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olacaktır. Enginar tabletleri de karaciğere bir gece önce düşmüş olan bombanın yaralarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Ama bu yıl 1 Ocakta tehlikeyi atlatmış olmuyoruz… daha önümüzde 3 günlük kurban bayramı gezmeleri daha var. lütfen eğer her şey dahil tatillerden birindeyseniz salataların sossuzlarından, etlerin ızgaralarından oluşan, meyve ağırlıklı biten menülerden tercihinizi kullanın. Kendinize en fazla günde 1 öğün kaçamak hakkı verin ve bu kaçamağı da mümkünse akşam yemeklerinde yapmayın. Hala geleneklerine bağlı aile gezmesi yapan gruptansanız (hala var mı bilmem) lütfen yapılan ikramlara hayır demenin kabalık olmadığını hatırlayın ve hatırlatın. Bayramlarda önemli olan birbirimizi görmektir, birbirimizi doyurmak değil.
Yeni yıl ve yeni kararlara sıra geldi. İşte yeni yıl küçük adımlar:
1. sabahları çalar saatin sesiyle mi uyanıyorsunuz? Amerikada yapılan bir araştırmaya göre sabahları zil, alarm veya telefon sesi ile uyananların stres hormonları; radyodan gelen hoş bir müzik ile uyananlara göre 4 kat fazla oluyormuş ve bu artış öğleden sonra bile saptanabiliyormuş. Bundan çıkarılacak ders, başucumuzdaki yıllardır sabahları bizi uyandıran, zaman zaman bizden yumruk bile yemiş saatimizi emekliye ayırıp, radyolu bir saate terfi ediyoruz…
2. sağlık kontrollerimizi, kan tahlillerimizi erteleyip dururuz. Kan tahlili yaptıracağımız dönemlerde de yediklerimizi içtiklerimize biraz dikkat ederiz ki tahlil sonuçları çok da kötü çıkmasın. Son haftayı gezerek, eğlenerek ve de yiyerek geçirdiğimiz düşünülürse bu tanıma uymayan bir tahlil öncesi dönem demektir. İşte size bir yenilik. Hemen bir laboratuara gidip vücudunuzun en kötü halini belgeleyin. Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarınız, kan yağlarınız, açlık kan şekeri ve insülin değeriniz ile ürik asitiniz bakılması gereken tetkikler. Hem kendiniz vücudunuza neler yaptığınızı görmüş olursunuz hem de doktorunuz en iyi ile en kötüyü bir arada değerlendirip sizin gerçek durumunuza göre enlemler alabilir.
3. 2007 yi sporu hayatımıza sokma yılı yapalım. Ama öğle geçici hevesler, spor salonuna aidat ödeyip gidememeler, yoğunluktan ihmaller yılı olmasın bu yıl. Her şeyden önce eve bir “koşu bandı” alalım (evde var da kenarda süs olarak duruyorsa yeri değişecek!) evde onu salonun baş köşesine, televizyonun karşısına koyalım. Bu hem televizyon seyredip miskinlik yaptığımız saatleri hareketlendirir, hem de arkadaşlarımıza örnek olur. Bu yıl salonlarda yürüyüş bandı modası oluşturmamıza yardım eder misini??? Bu konuyla ilgili fikirlerinizi bana maille gönderirseniz sevinirim. Ayrıca yakınımızdaki kaliteli bir spor merkezine üye olup haftada 2-3 gün en azından 1 er saat tüm kas gruplarını çalıştırabilirsek ne muhteşem olur. (ama yürüyüş bandı ile yapılacak 30 dk günlük egzersizlere ihmal etmeden, spor salonuna gidemeyenler bununla yetinirse çok da suçluluk hissetmesinler, ne de olsa 2007 küçük adımlar yılımız)
4 . yılbaşı ve bayramı ister evinizde ister bir otelde isterseniz yurt dışında geçirmiş olun, vücudunuzu çok zorladığınız kesin.detoks programları genellikle bahar aylarında önerilir. Ama bu kadar ağır bir toksin döneminin ardından vücudumuzu arındırmamak da yazık olur. Elimizde bu haftanın sonuçlarını gösteren kan tetkikleri de var, bunun verdiği korku ve teşvik ile 1 haftalık ya da en azından 2 günlük detoks programı uygulamak olmazsa olmaz….
Eğer bu hafta boyunca karaciğeri hırpalayacak şekilde ağır yemek yenildiyse (yemeyen var mı?) veya fazla alkol tüketildiyse, bu hafta her sabah saat başı 2-3 kez 1 kahve kaşığı toz zerdeçal, balla karıştırılıp macun gibi yutulmalı. Balla zerdeçal karışımı, karaciğerin toksin atmasını ve kendini temizlemesine yardımcı olur. Sabahları bu karışımdan hemen önce 1 er bardak ılık su yada adaçayı da barsaklarımızı çalıştırıp sindirim sistemimizi rahatlatacaktır.
Bayram haftasını etçil geçirdikten sonraki hafta otçul beslenelim. Pazara gidip ne kadar ot varsa alın. Turp otu, deniz börülcesi, roka, brokoli…Egeliyiz pazarlarımızda define var. bir de buzlukta çanak enginar varsa işte size sağlık sofrası.
2 günlük detoks örneği de verelim isterseniz..
1. Gün
Kahvaltı: 1 elma
Ara öğün: Böğürtlen -Muz - Süt
100 gr böğürtlen ve 100 gr muzu mutfak robotuna koyun. 150 gr sütü meyvelerin üzerine ilave ettikten sonra tüm malzemeleri robottan geçirerek püre haline getirin. Meyve suyunu bir bardağa boşaltıp afiyetle için.
Öğle yemeği: Somon balıklı salata kasesi
100 gr karışık salatayı (örneğin roka, kırmızı lahana vs.) yıkayıp süzdükten sonra derin bir kaba yerleştirin. Diğer tarafta 80 gr rezeneyi ve 25 gr tütsülenmiş somon balığını salatanın üzerine paylaştırın. 3 yemek kaşığı limon suyu, 2 yemek kaşığı sebze suyu, 1 tatlı kaşığı zeytinyağı, 1 tatlı kaşığı hardal, tuz ve karabiberi bir kapta iyice karıştırın. Hazırlamış olduğunuz sosu salatanın ve somon balığının üzerine serpiştirin. Öte yanda, 2 yemek kaşığı yağsız yoğurdu 1 yemek kaşığı limon suyu ve tuzla karıştırdıktan sonra salataya ilave edin. 2 yemek kaşığı taze soğanla servis yapın.
Ara öğün: 2 adet kivi
Akşam yemeği: enginar dolması
1 tatlı kaşığı zeytinyağını teflon tavada kızdırın. Halka halka doğradığınız 4 yemek kaşığı taze soğanı, havanda dövdüğünüz 1 diş sarımsağı ve 80 gr doğranmış mantarı tavada sote edin. 50 gr pirinci ve küçük dilimlediğiniz 80 gr kırmızı biberi ve küp küp doğradığınız 1 büyük boy domatesini, malzemelerin üzerine ekleyin. 100 gr sebze suyunu malzemelerin üzerine döktükten sonra üzerine tuz ve sumak serpiştirin. Tüm malzemeleri 3-5 pişirin. Ardından bunları enginar çanaklarının üzerine yerleştirerek 100 gr sebze suyu 1 kaşık da limon suyu ile 5 dakika da fırında orta ısıda daha pişirin Yemeği, halka halka doğradığınız 2 yemek kaşığı taze soğanla servis yapın.
Yatmadan önce: Yulaf ezmeli ve elmalı yoğurt
100 gr yağsız yoğurdu 1 tatlı kaşığı balla karıştırın. Yoğurdun üzerine 2 yemek kaşığı yulaf ezmesi ve 100 gr iri rendelenmiş elma ilave edin. Dilimlediğiniz elmayla servis yapın.
2. Gün
Kahvaltı: Elmalı ve böğürtlenli müsli
30 gr müsliyi, 100 gr böğürtlen ve iri rendelenmiş 100 gr elmayla derin bir kabın içine koyun. Malzemelerin üzerine 60 gr yağsız süt ilave ettikten sonra servis yapın.
Ara öğün: 1 elma
Öğle yemeği: Brokolili salata
100 gr karışık salatayı (roka, kırmızı lahana, marul vs..) derin bir kaba yerleştirin. Diğer tarafta 150 gr brokoliyi tuzlu suda haşladıktan sonra süzgeçten geçirin. 150 gr kırmızı biberi 2 santim uzunluğunda kesin. Biberi ve brokoliyi salatanın üzerine ilave edin. Salatanın üzerine 1. Gün hazırlamış olduğunuz sostan serpiştirin. Yoğurt ve 2 yemek kaşığı taze soğanlı servis yapın.
Ara öğün: 2 adet kivi
Akşam yemeği: Fransız usulü mercimek yemeği
1 adet soğanı inci ince dilimleyip, 50 gr taze soğanı da halka halka doğrayın. Malzemeleri tavada kızdırmış olduğunuz 1 tatlı kaşığı yağda sote edin. Üzerine 40 gr mercimek ve 300 ml sebze suyu ilave edin. Malzemenin üzerine tuz ve karabiber serpiştirin. Ardından orta ısıda 15 dakika pişirin. Yemeği ocaktan aldıktan sonra 2 yemek kaşığı üzüm sirkesi, 1 yemek kaşığı limon suyu ve 1 yemek kaşığı yoğurtla karıştırın. 25 gr füme somon balığı ve 2 yemek kaşığı halka halka doğranmış taze soğanla servis yapın.
Yatmadan önce: Yulaf ezmeli yoğurt yiyin ve yanında 1 bardak nar suyu için
Dr. Didem Dereli
